Setsubun là một sự kiện truyền thống diễn ra vào đầu tháng 2 ở Nhật Bản.
Vào dịp Setsubun, người Nhật có phong tục ném đậu nành rang và ăn những cuộn Sushi thật to.
Vậy ý nghĩa của những phong tục này là gì?
Cụ thể thì Setsubun sẽ diễn ra vào ngày nào?
Cùng tìm câu trả lời thông qua bài viết này nhé!
Setsubun là gì?
Setsubun (節分) có nghĩa đen là “sự phân chia giữa các mùa”, nhằm chỉ ngày cuối cùng trước khi chuyển sang mùa xuân, hạ, thu và đông theo âm lịch Nhật Bản.
Trên thực tế, có 4 ngày Setsubun trong một năm. Tuy nhiên, ở Nhật, mùa xuân được xem là quan trọng nhất nên khi nói “Setsubun” có nghĩa là nói đến “ngày trước khi bắt đầu mùa xuân”.
Nếu như mùa xuân được coi là thời điểm bắt đầu năm mới thì Setsubun mang ý nghĩa là đêm giao thừa.
Vào ngày này, những phong tục truyền thống được thực hiện nhằm xua đuổi những điều xui xẻo và cầu mong hạnh phúc cho năm mới.
Vì tính theo âm lịch nên Setsubun thay đổi tùy năm, thường rơi vào ngày 2, 3 hoặc 4 tháng 2.
Setsubun năm nay sẽ nhằm ngày 3/2/2024.
Những phong tục truyền thống trong lễ hội Setsubun
Ném đậu trừ quỷ (Mamemaki)
Phong tục phổ biến nhất vào ngày Setsubun đó là “Mamemaki” (豆まき), nghĩa là “ném đậu”.
Đậu được ném là đậu nành rang, vì người Nhật ngày xưa tin rằng đậu nành có chứa sức mạnh tâm linh giúp tránh bệnh tật và xui xẻo.
Vào ngày Setsubun, người ta sẽ vừa ném đậu nành rang, vừa nói “Oni wa soto! Fuku wa uchi!” (“鬼は外! 福は内!”, nghĩa là: “Ma quỷ đi ra! Phúc lộc vào nhà!”).
Ở những gia đình có trẻ con, để tạo niềm vui và giáo dục văn hóa cho trẻ, bố hoặc mẹ sẽ đóng vai quỷ để cho các thành viên còn lại ném đậu vào người.
Trên thực tế, người ta thường ném những túi đậu nhỏ thay vì ném những hạt đậu trực tiếp vì đậu sau khi ném sẽ được nhặt lại và ăn.
Mỗi người sẽ ăn số đậu bằng số tuổi của mình cộng thêm một hạt, với hy vọng năm tới cũng được may mắn.
Ăn Sushi cuộn (Ehōmaki)
Một phong tục phổ biến khác là ăn Ehōmaki (恵方巻) – một loại Sushi dành riêng cho ngày Setsubun.
Ehōmaki là một loại Sushi cuộn, với phần đồ ăn ở giữa, tiếp theo là cơm, ngoài cùng bọc rong biển.
Không có quy định cụ thể về nguyên liệu cho phần đồ ăn, nhưng thông thường sẽ gồm 7 nguyên liệu tượng trưng cho Thất Phúc Thần trong văn hóa dân gian Nhật Bản.
Điểm thú vị của Ehōmaki không chỉ nằm ở phần nguyên liệu và hình thức, mà còn độc đáo ở cách ăn.
- Không được cắt thành khoanh nhỏ mà phải để nguyên cả cuộn, vì việc cắt cuộn cơm nghĩa là cắt đi may mắn.
- Vừa ăn vừa nhìn về hướng may mắn của năm. Năm 2024 là hướng Đông Bắc Đông (75 độ).
- Ăn trong yên lặng cho tới khi hết cuộn cơm, vì vừa ăn vừa nói chuyện sẽ làm cho vận may bay mất.
Cách ăn Ehōmaki có vẻ mê tín, nhưng là một sự mê tín rất dễ thương của người Nhật.
Trang trí đầu cá mòi và lá nhựa ruồi (Hiiragi Iwashi)
Không phổ biến bằng phong tục ném đậu (Mamemaki) và ăn Sushi cuộn (Ehōmaki), nhưng ở một số địa phương ở Nhật Bản, người ta còn giữ phong tục treo một vật trang trí gồm đầu cá mòi nướng và lá nhựa ruồi trước cửa nhà vào ngày Setsubun.
Vật trang trí này gọi là Hiiragi Iwashi (柊鰯).
Người Nhật ngày xưa tin rằng ma quỷ ghét mùi cá mòi và chúng cũng sợ gai của lá nhựa ruồi đâm vào mắt nên bằng cách treo Hiiragi Iwashi trước cửa nhà, ma quỷ sẽ không thể xâm nhập.
Ở các thành phố và chung cư, thay vì treo đầu cá mòi bên ngoài, người ta thường nấu những món ăn sử dụng cá mòi để có thể vừa tránh gây mùi cho nhà hàng xóm, vừa tận hưởng không khí truyền thống vào ngày Setsubun.
Top 7 địa điểm nổi tiếng với lễ hội Setsubun ở Nhật Bản
Vào ngày Setsubun, nhiều đền chùa trên khắp Nhật Bản thường tổ chức lễ hội để ăn mừng.
Ở những đền chùa lớn, không khí lễ hội càng tưng bừng hơn nữa nhờ có sự góp mặt của các võ sĩ Sumō và các nghệ sĩ nổi tiếng.
Dưới đây là 7 địa điểm gợi ý dành cho những bạn muốn trải nghiệm lễ hội Setsubun một cách thú vị nhất.
1. Chùa Chūsonji (中尊寺) / Tỉnh Iwate
Sự kiện ném đậu được thực hiện bởi các võ sĩ Sumō.
Setsubun cũng là dịp duy nhất trong năm mà bạn có thể mua bùa hộ mệnh Mametsu Daishi (魔滅大師), được cho là rất linh nghiệm trong việc bảo vệ khỏi khó khăn và giúp vượt qua thử thách.
Homepage: https://www.chusonji.or.jp/index.html
2. Chùa Naritasan Shinshōji (成田山新勝寺) / Tỉnh Chiba
Lễ hội thực sự hoành tráng với sự góp mặt của các võ sĩ Sumō và dàn diễn viên phim truyền hình lịch sử được chiếu trong năm nay.
Homepage: https://www.naritasan.or.jp/
3. Chùa Sensōji (浅草寺) / Thủ đô Tōkyō
Tại sự kiện ném đậu, thay vì hô “Oni wa soto!” (nghĩa là: “Ma quỷ đi ra!”), người ta sẽ hô “Senshū banzei! Fuku wa uchi!” (nghĩa là “Vạn tuế muôn năm! Phúc lộc vào nhà!”).
Lí do là vì người ta tin rằng ma quỷ không thể xuất hiện trước Phật Quan Âm.
Bên cạnh sự kiện ném đậu, tiết mục “Fukuju-no-mai” (福聚の舞) – điệu múa của Thất Phúc Thần, cũng là điểm hấp dẫn của lễ hội.
Homepage: https://www.senso-ji.jp/
4. Đền Hakone Jinja (箱根神社) / Tỉnh Kanagawa
Bạn có thể thưởng thức một vở kịch hoàn hảo miêu tả cảnh tiêu diệt quỷ. Ấn tượng nhất là sự kiện ném đậu trên nước, khi mà những con quỷ chạy trốn bằng ván trượt nước và bị người dân ném đậu từ thuyền.
Homepage: https://hakonejinja.or.jp/
5. Chùa Naritasan Fudōson (成田山不動尊) / Tỉnh Ōsaka
Một sân khấu dài 150 mét được dựng trong khuôn viên và ở trung tâm sân khấu là thùng đậu lớn nhất Nhật Bản.
Chùa Naritasan Fudōson nổi tiếng linh thiêng về an toàn giao thông nên vào dịp Setsubun, các tổ chức giao thông vận tải cũng tham gia. Ngoài ra còn có sự góp mặt của các chính trị gia, các doanh nhân và nghệ sĩ nổi tiếng ở khu vực Kansai.
Homepage: https://osaka-naritasan.or.jp/
6. Đền Yasaka Jinja (八坂神社) / Tỉnh Kyōto
Hãy đến đền Yasaka Jinja vào dịp Setsubun để tham gia sự kiện ném đậu và thưởng thức những điệu múa truyền thống được thực hiện bởi những nàng Geisha xinh đẹp.
Homepage: https://www.yasaka-jinja.or.jp/
7. Đền Nagata Jinja (長田神社) / Tỉnh Hyōgo
Nổi tiếng với nghi lễ “Tsuinashiki” (追儺式) cổ xưa do bảy diễn viên trong trang phục quỷ đảm nhận.
Bảy con quỷ, được cho là sứ giả của các vị thần, sẽ đốt cháy những điều bất hạnh bằng những ngọn đuốc, cắt đứt những điều xui xẻo bằng những thanh kiếm dài, và nhảy múa ăn mừng mùa xuân lại đến.
Homepage: https://nagatajinja.jp/
Lời kết
Setsubun là ngày trước khi bắt đầu mùa xuân tính theo âm lịch Nhật Bản.
Vào ngày Setsubun, người Nhật có phong tục ném đậu nành rang để xua đuổi ma quỷ và ăn Ehōmaki để cầu mong hạnh phúc cho năm mới. Ở một số địa phương, người ta còn treo đầu cá mòi và lá nhựa ruồi trước cửa nhà để ma quỷ không thể xâm nhập.
Các đền thần ở Nhật Bản cũng thường tổ chức lễ hội để ăn mừng Setsubun.
Một số nơi thậm chí còn có sự góp mặt của các võ sĩ Sumō và các nghệ sĩ nổi tiếng.
Setsubun năm nay sẽ rơi vào ngày 3/2/2024.
Nếu bạn ở Nhật Bản vào dịp này thì nhất định hãy tham gia lễ hội nhé.
Comment